لیست عناوین مقاله
- مقدمه‌ای بر تاریخچه فیزیوتراپی
- فیزیوتراپی چیست؟
- تاریخچه فیزیوتراپی از قبل از میلاد مسیح تا به امروز
- بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در جهان
- بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در ایران
مقدمه‌ای بر تاریخچه فیزیوتراپی
تاریخچه فیزیوتراپی در تاریخ ایران و جهان قدمت طولانی دارد و با گذشت زمان و با رشد علم و تکنولوژی پیشرفت کرده و به شکل امروزی درآمده است. همانطور که می‌دانید انجام مراقبت‌های سلامتی و مداخله درمانی به موقع برای بهبود عملکرد و حرکت فیزیکی انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باعث افزایش کیفیت زندگی می‌شود. در این راستا فیزیوتراپیست‌ها با تکنیک‌های خاصی مانند حرکت و تمرین، ماساژ، آموزش و مشاوره به افراد آسیب‌دیده و بیماران کمک می‌کنند تا سلامتی خود را بازیابند. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله قصد داریم به بررسی تاریخچه Physiotherapy بپردازیم تا بیشتر به اهمیت آن پی ببرید.
فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی (Physiotherapy) یکی از علوم نوین امروزی و نوعی روش درمانی برای پتانسیل فیزیکی افراد است که بیشتر برای درمان بیماری‌های عصبی، ماهیچه‌ای و اسکلتی کاربرد دارد. در این روش از تجهیزات توانبخشی و مکانیکی، جریان‌های الکتریکی، درمان‌های دستی، تمرینات ورزشی، حرکات فیزیکی مختلفی برای بهبود عملکرد حرکتی افراد آسیب دیده استفاده می‌شود.
بر این اساس هدف کلی در فیزیوتراپی، جلوگیری و پیشگیری از بیماری‌ها، درمان، توانبخشی و بالا بردن سطح سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد است. در واقع فیزیوتراپی بر سیستم توانبخشی و زیست‌شناسی تاکید دارد و به کنترل درد و بیماری بیماران می‌کند تا اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازیابند.
تاریخچه فیزیوتراپی از قبل از میلاد مسیح تا امروز
همانطور که گفته شد فیزیوتراپی یک علم بسیار پیشرفته است که از گذشته‌های دور تا به امروز با اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در واکاوی تاریخچه فیزیوتراپی به این نکته خواهیم رسید که قدمت آن به چندین سال قبل از میلاد می‌رسد. به طوری که در زمان دانشمندانی مانند بقراط و گالنس به شیوه سنتی تنها با ماساژهای دستی و آب درمانی (هیدروتراپی) برای بهبود و درمان بیماران استفاده می‌کردند.
براساس شواهد موجود حدود 500 سال قبل از میلاد، این نوع روش‌های درمانی در یونان باستان مورد استفاده مردم قرار گرفته است. به طوری که ارسطو در آن دوره به مردم توصیه کرده است که برای رفع خستگی از ماساژ درمانی با روغن استفاده کنند. همچنین «هرودیکوس» پزشک یونانی (Herodicus) نیز در مواقع خاص با استفاده تمرینات ویژه‌ای که برگرفته از ورزش ژیمناستیک، کشتی، پیاده‌روی، وزنه‌برداری بوده برای بهبود شرایط افراد بهره برده است.
همچنین در این دوران یک پزشک یونانی با نام «هیپوکرات» که به پدر علم پزشکی شناخته شده بود با استفاده از تمریناتی در راستای بهبود قدرت فیزیکی تاکید داشته است. در همین زمینه مردم چین نیز حدود 1000 سال قبل میلاد مسیح برای بهبود عملکرد و اصلاح موقعیت بدن خود از تمریناتی مانند کونگ‌فو کمک گرفتند.
بر این اساس تاریخچه پیدایش فیزیوتراپی به سال‌ها قبل از میلاد مسیح و به کشور یونان باستان باز می‌گردد و امروزه نیز شاهد هستیم که نوع پیشرفته و بسیار علمی و کاربردی درمان فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راستای افراد بسیاری به صورت تخصصی و با گذراندن تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک در این حرفه فعالیت دارند.
بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در جهان
بر اساس تحقیقات مورخان و تحلیل مدارک و اسناد تصویری و متون به یادگار مانده، استفاده از درمان‌های فیزیوتراپی مانند هیدروتراپی، ماساژ درمانی و ورزش‌های حرکتی در کشورهایی مانند هند، چین و یونان باستان قدمت طولانی دارد و به هزاران سال پیش باز می‌گردد.
در این بین با بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در جهان به این نکته خواهیم رسید که برای نخستین بار در سال 1723 میلادی یک استاد و پزشکی اهل پاریس به نام «نیکولاس آندری» توانست ثابت کند که انجام برخی از تمرینات می‌توانند به عضله‌سازی در نواحی پاها و بازوها کمک کند. در این راستا در سال 1813 توسط فردی به نام «پرهنریک لین» یک موسسه ژیمناستیک تاسیس شد که در آن از ماساژ، مانیپولاسیون و تمرین برای بهبود عملکرد حرکتی افراد استفاده کرد.
اما علم فیزیوتراپی در جهان برای اولین بار در سال 1887 توسط اداره ملی بهداشت و رفاه سوئد به رسمیت شناخته شد و در دیگر کشورها گسترش پیدا کرد. در هیمن دهه مصادف با سال 1894 انجمن فیزیوتراپی توسط چهار پرستار در بریتانیا تشکیل داده شد و در سال 1913 نخستین دانشکده فیزیوتراپی در دانشگاه اوتاگو نیوزلند تاسیس شد. همچنین در سال 1914 کالج رید در پورتلند آمریکا در رشته دستیاری و کمک‌های بازیابی برای تربیت افراد متخصص در این علم اقدام کرد.
در ادامه بررسی تاریخچه پیدایش فیزیوتراپی در جهان باید گفت که نخستین تحقیقات در حوزه علم فیزیوتراپی در آمریکا و در سال ۱۹۲۱ انجام و نتایج آن منتشر شد. این تحقیقات منجر به راه‌اندازی انجمن فیزیوتراپی شد که در حال حاضر نیز با نام APTA به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
بر این اساس درمان فیزیوتراپی در دهه ۱۹۴۰ به پیشرفت قابل توجهی رسید و بر روش‌هایی مانند ورزش، ماساژ، حرکات کششی برای کاهش درد و بهبود عملکرد ستون فقرات و مفاصل مورد استفاده قرار گرفت. امروزه نیز این علم و روش درمانی در بسیاری از بیمارستان‌ها، کلینیک‌های ارتوپدی و مراکز پزشکی و توانبخشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در ایران
با وجود اینکه در اغلب کشورهای جهان علم فیزیوتراپی به شیوه سنتی و مدرن مورد استفاده قرار می‌گرفت اما این علم در کشور ما ناشناخته بود تا اینکه فارغ‌التحصیلان این رشته از انگلستان به ایران بازگشتند و برای تاسیس انجمن فیزیوتراپی اقدام کردند. بر این اساس با بررسی تاریخچه فیزیوتراپی در ایران به این نکته خواهیم رسید که نخستین اقدامات برای رواج فیزیوتراپی در کشور ما به دهه 1340 شمسی باز می‌گردد.
شروع اقدامات درمانی فیزیوتراپی برای بیماران به سال 1345 باز می‌گردد و اکثر بیمارستان‌های تهران این خدمات را ارائه می‌دادند. و نخستین مرکز فیزیوتراپی در ایران وابسته به وزارت بهداشتو درمان در بیمارستان فیروزگر تهران راه‌اندازی شد.
از آنجایی که تعداد متقاضیان برای این روی درمانی هر روزه در حال افزایش بود با کمک سازمان بهداشت جهانی، مجوز تاسیس نخستین مرکز آموزشی فیزیوتراپی در دانشکده پزشکی تهران در سال 1345 صادر شد و اولین دانشجویان این رشته در کشور ایران در سال 1348 فارغ‌التحصیل شدند و به عنوان فیزیوتراپ فعالیت خود را آغاز کردند. این فیزیوتراپیست‌ها در بخش اعصاب بیمارستان 1000 تختخوابی امام خمینی مشغول به کار شدند. گفتنی است، در حال حاضر نیز ۱۱ دانشکده فیزیوتراپی در سراسر ایران فعالیت دارد.
جمع‌بندی
در این مطلب تاریخچه فیزیوتراپی در ایران و جهان را مورد بررسی قرار دادیم تا در جریان فراز و نشیب‌های این علم که از روش‌های فیزیکی برای بهبود و بازیابی توانایی فیزیکی، روحی و اجتماعی افراد بهره می‌برد، قرار بگیرید. امیدواریم محتوای این مقاله مورد توجه شما واقع شده باشد.
